δ-Aquariden   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden    

Astrokalender voor deze week Tijdstippen zijn in Midden-Europese zomertijd (MEZT) donderdag 7 augustus 23:12:  De planetoïde 2 Pallas is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Dolfijn staat, heeft tijdens de oppositie een magnitude van slechts +9,4m en kan alleen met een behoorlijke telescoop worden waargenomen. Pallas bereikt een maximale hoogte boven de horizon van circa 53°. Dit gebeurt rond 01:12 uur, en geldt strikt genomen voor een waarnemer in Utrecht. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +10,5m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Pallas. Voor meer gegevens van planetoïden, zie de pagina Planetoïden in 2025. Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via           vrijdag 8 augustus 03:44:  Van 3:44 tot 5:32 uur staan alle Galileïsche manen ten oosten van Jupiter. In toenemende afstand van de planeet staan Io, Europa, Ganymedes en Callisto. Jupiter staat boven de oostnoordoostelijke horizon, op een hoogte van 10°. Een waarneemplaats met een vrije blik op de horizon is hierdoor noodzakelijk. De Zon staat 12° onder de horizon. Om de Galileïsche manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al genoeg. Zie ook het slingerdiagram voor de manen van Jupiter. 05:29:  De Galileïsche maan Io staat op 5,6” ten noorden van Europa. Jupiter staat op een hoogte van 18° boven de oostnoordoostelijke horizon. De Zon staat 6° onder de horizon en het schemert. Om de manen van Jupiter te bekijken is een verrekijker op statief al voldoende. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie. 18:00:  Het maximum van de meteorenzwerm δ-Aquariden noord vindt vandaag plaats. Zelfs wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld slechts zo'n 4 meteoren per uur vallen. De radiant van de zwerm staat rond 3:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 40° boven de horizon. Het beste moment om δ-Aquariden noord waar te nemen is op 8 augustus rond 4:30 uur (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 38° boven de horizon, in het zuidzuidwesten. Er is dan bij ons ieder uur niet meer dan één meteoor zichtbaar van deze zwerm. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 4–10 “vallende sterren” per uur te zien. Op een donkere plek zijn ongeveer 50% meer meteoren te zien dan in een grote stad. De Maan is voor ongeveer 100% verlicht en is een flinke stoorzender; alleen de helderste meteoren zijn hierdoor dit jaar zichtbaar. De Maan gaat om 4:28 uur onder, en stoort daarna natuurlijk niet. Rond 5:30 uur gaat het schemeren en om 6:12 uur komt de Zon op. De piek van deze zwerm is relatief laag, maar de duur van het maximum is met 21 dagen vrij lang, zodat in totaal toch nog een redelijk aantal meteoren te zien is. Zie de pagina δ-Aquariden noord 2025 voor meer details voor deze zwerm. zaterdag 9 augustus 09:55:  Het is Volle Maan. De Maan staat vrijwel precies tegenover de Zon aan de hemel. Hierdoor is de Maan vrijwel de hele nacht zichtbaar. De verlichte kant van de Maan is naar de Aarde gekeerd. Hoewel de Maan als geheel op dit moment erg goed te zien is, zijn er weinig details op de Maan zichtbaar. Voor een waarnemer in het midden van het deel van de Maan dat naar de Aarde toe gekeerd is staat de Zon in het zenit, en doordat het zonlicht vanuit de richting van de Aarde komt zien we vanaf de Aarde geen schaduwen van bergen en kraters, zodat er nauwelijks contrast is in het maanbeeld. Daar komt nog bij dat de Volle Maan andere, zwakkere hemelobjecten overstraalt, zodat deze niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Zie ook de maandelijkse maanfasekalender. zondag 10 augustus 07:00:  Het maximum van de meteorenzwerm η-Eridaniden vindt vandaag plaats. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 5 meteoren per uur vallen. Rond 7:30 uur staat de radiant van de zwerm in het hoogste punt (op 25°) aan de hemel. Het beste moment om η-Eridaniden waar te nemen is op 10 augustus rond 5:00 uur (zie het kaartje). De radiant staat op dat moment zo'n 18° boven de zuidoostelijke horizon; niet erg gunstig. Er is dan bij ons ieder uur niet meer dan één meteoor zichtbaar van deze zwerm. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 3–8 “vallende sterren” per uur te zien. De Maan is voor ongeveer 100% verlicht en is een flinke stoorzender; dit jaar zijn hierdoor alleen de helderste meteoren zichtbaar. Rond 5:30 uur gaat het schemeren en om 6:15 uur komt de Zon op. De piek van deze zwerm is relatief laag en de lengte van het maximum is met 4,2 dagen vrij kort, waardoor er ook in totaal maar weinig meteoren te zien zijn. Zie de detailpagina η-Eridaniden 2025 voor meer informatie over deze meteoren. maandag 11 augustus 09:30:  Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Voor een binnenplaneet gebeurt dit tussen de benedenconjunctie en grootste ochtendelongatie. Zie de applet Planeetverschijnselen voor meer gegevens. 11:40:  De planetoïde 89 Julia is in oppositie. De planetoïde, die in het sterrenbeeld Waterman staat, heeft tijdens de oppositie een schijnbare magnitude van +8,6m. Er is een telescoop nodig om het object te kunnen zien. Voor een waarnemer in Utrecht staat Julia rond 01:42 uur in het zuiden, op circa 26° boven de horizon. Klik op het kaartje hiernaast voor een grotere kaart, met de positie van de planetoïde en sterren tot magnitude +9,9m. Kijk op deze detailpagina voor meer informatie over de oppositie van Julia. dinsdag 12 augustus 05:45:  De Maan staat 3,0° ten noorden van Saturnus (+0,8m), in het sterrenbeeld Vissen. De dichtste nadering vindt om 15:23 plaats, onder de horizon voor een waarnemer in de Benelux en bovendien bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 5:45 uur, of op 12 augustus rond 23 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het zuidzuidwesten, op een hoogte van ongeveer 33°, op een onderlinge afstand van 6,3°. In het tweede geval staan de twee hemellichamen in het oosten, op zo'n 5° boven de horizon, 6,1° van elkaar verwijderd. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De Maan is voor ongeveer 88% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn. 05:45:  Venus staat 52' ten zuiden van Jupiter (-1,9m), in het sterrenbeeld Tweelingen. De dichtste nadering gebeurt om 08:40, in onze streken op 48° hoogte, maar bij daglicht. Bekijk de samenstand rond 5:45 uur, of op 13 augustus rond 4 uur. Het tweetal staat in het eerste geval in het oosten, op een hoogte van ongeveer 22°, 52' van elkaar vandaan. In het andere geval is de samenstand te zien boven de oostnoordoostelijke horizon, op een hoogte van circa 6°, zo'n 1,2° van elkaar vandaan. De Zon staat slechts 5° onder de horizon. De helderheid van Venus is nu -4,0m. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer planeten te zien zijn. woensdag 13 augustus Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M15 op te zoeken. M15 is te vinden in het sterrenbeeld Pegasus, heeft een magnitude van 6,4m en een schijnbare afmeting van 12,3’. De opkomst van dit object is om 18:40 uur, de ondergang om 08:46 uur en het bereikt zijn grootste hoogte om 01:43 uur, op 50° boven de horizon. Voor het waarnemen van deepsky-objecten is de precieze datum minder belangrijk dan een donkere, liefst maanloze, hemel. Zoek een donkere waarneemplaats en kijk rond Nieuwe Maan, bijvoorbeeld in de week rond 23 augustus. Voor het waarnemen van een relatief helder en scherp deepsky-object als deze bolhoop is een verrekijker (op een statief) al voldoende, al geeft een (kleine) telescoop meer details weer. Zie de pagina M15 voor meer details. Zie voor andere mooie en opvallende deepsky-objecten de pagina Deepsky-objecten per maand. Foto: DSS. Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de bolhoop M2 waar te nemen. M2 is te vinden in het sterrenbeeld Waterman, heeft een magnitude van 6,5m en een schijnbare afmeting van 12,9’. Het object komt om 19:51 uur op, gaat om 07:41 uur onder en staat om 01:46 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 37° boven de horizon. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de week rond 23 augustus. Om een relatief helder en scherp object als deze bolhoop waar te nemen is een verrekijker op statief al voldoende, maar met een kleine telescoop zijn uiteraard meer details te zien. Foto: DSS. 03:00:  De meteorenzwerm Perseïden bereikt zijn maximum. De meteoren van de Perseïden zijn helder en snel en hebben nalichtende sporen. Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo'n 85 meteoren per uur vallen. De radiant van de zwerm staat rond 7:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 84° boven de horizon. Het beste moment om Perseïden waar te nemen is op 13 augustus rond 4:45 uur (zie het kaartje). De radiant van de zwerm staat dan ongeveer 68° boven de horizon, in het oostnoordoosten. Doordat de omstandigheden niet ideaal zijn, zijn er bij ons dan ieder uur naar schatting slechts ongeveer 11–18 meteoren van deze zwerm zichtbaar. Samen met meteoren van andere zwermen, en sporadische meteoren, zijn er bij donkere, heldere hemel in totaal circa 13–21 “vallende sterren” per uur te zien. De Maan is voor ongeveer 85% verlicht en kan dit jaar flink storen; de zwakkere meteoren zullen hierdoor niet zichtbaar zijn. Rond 5:45 uur gaat het schemeren en om 6:20 uur komt de Zon op. De piek van deze zwerm is relatief hoog, maar de lengte van het maximum is met 3,1 dagen vrij kort, waardoor het totaal aantal meteoren in deze zwerm toch niet al te groot is. Meteoren waarnemen kan zonder speciale instrumenten. Het blote oog, een heldere hemel, een ligstoel en wat geduld zijn de belangrijkste ingrediënten. Zie de pagina Perseïden 2025 voor meer details voor deze zwerm. Zie ook Wat zijn vallende sterren? en Hoe kan ik meteoren waarnemen? in de veelgestelde vragen.

Meer hemelverschijnselen Vannacht aan de hemel: zichtbaarheid van Maan, planeten en deepsky-objecten. De maandelijkse astrokalender: hemelverschijnselen voor de hele maand. De astrokalender voor het jaar 2025. Volg de gebeurtenissen aan de sterrenhemel ook via

δ-Aquariden   –   Hemel vannacht   –   Astrokalender   –   Weer   –   Maandkalender   –   Op / onder   –   Hemelkaart   –   Zon en Maan   –   Maanfasekalender   –   Deepsky   –   Sterrenbeelden